Kies jij de weg van de minste weerstand?
In veel gezinnen is er een machtsstrijd gaande die begint wanneer kinderen nog heel jong zijn en die jaren kan voortduren, met alle gevolgen van dien. Bedtijd lijkt soms het startschot te zijn voor een veldslag tussen ouders en kinderen, waarin iedere avond dezelfde frustrerende patronen zich herhalen. Wat doe je als je kind weigert naar bed te gaan op het door jou bepaalde tijdstip? Wat als het alles op alles zet om wakker te blijven, inclusief driftbuien en eindeloze discussies, ongeacht wat je doet of probeert?
Voel je je volledig uitgeput en wanhopig omdat je kind van bedtijd een spel lijkt te maken? De frustratie kan groot zijn wanneer de creativiteit van je kind bij het vermijden van slapen jouw geduld telkens weer op de proef stelt.
De gevaren van toegeeflijkheid: wat gebeurt er als je je kind zijn zin geeft?
Misschien laat je je kind uiteindelijk maar op de bank in slaap vallen om van het gedoe af te zijn, of haal je hem uit bed omdat hij anders blijft schreeuwen of krijsen. Of misschien eindig je zelf op een matras naast zijn bed, zijn hand vasthoudend, in de hoop dat hij uiteindelijk in slaap valt. Hoewel deze tactieken op de korte termijn rust lijken te brengen, leren ze je kind onbedoeld dat zijn gedrag hem precies geeft wat hij wil — zolang hij maar volhoudt.
Als ouder kies je in deze situatie vaak voor de weg van de minste weerstand. Het voelt misschien alsof je de strijd hebt gewonnen door de rust te herstellen, maar in werkelijkheid is de machtsstrijd juist versterkt. Je kind heeft geleerd dat grenzen onderhandelbaar zijn, dat ze kunnen worden verlegd door vast te houden aan problematisch gedrag. Op de lange termijn kan dit leiden tot grotere uitdagingen rondom discipline, grenzen en het respecteren van regels.
Waarom grenzen stellen belangrijk is
Grenzen stellen is een essentieel onderdeel van opvoeding. Ze bieden kinderen een gevoel van veiligheid en voorspelbaarheid. Kinderen hebben, net als volwassenen, behoefte aan structuur en duidelijkheid. Ze moeten leren dat bepaalde regels en routines er niet zijn om ze te straffen, maar juist om ze te helpen en te begeleiden in hun groei en ontwikkeling.
Hoe kun je als ouder de vicieuze cirkel van machtsstrijd en slapeloze nachten doorbreken? Hier zijn enkele stappen die jou kunnen helpen: (let op: dit is een basiskader en niet een op maat gemaakt plan!)
Een vaste bedtijdroutine helpt je kind te begrijpen wat er van hem wordt verwacht. Zorg ervoor dat deze routine rustgevende activiteiten omvat, zoals een warm bad, tanden poetsen, een verhaaltje voorlezen, of een slaapliedje zingen. Wanneer deze routine elke avond op dezelfde manier wordt gevolgd, wordt het voor je kind duidelijk dat dit het ritueel is dat leidt naar bedtijd.
Als je hebt besloten dat het bedtijd is, houd je dan aan die beslissing. Wees standvastig, maar ook liefdevol. Je kind zal in het begin waarschijnlijk protesteren, maar na verloop van tijd zal hij leren dat bedtijd geen onderhandelbaar onderwerp is.
Prijs je kind als hij zich goed aan de bedtijdroutine en afspraken houdt. Dit helpt hem te begrijpen dat goed gedrag wordt opgemerkt en gewaardeerd. Je kunt bijvoorbeeld een beloningssysteem maken waarbij je kind een sticker of punt krijgt elke keer dat hij zonder strijd naar bed gaat. Probeer je emoties onder controle te houden, zelfs als je kind driftbuien heeft. Schreeuwen of boos worden geeft alleen maar extra aandacht aan het negatieve gedrag en versterkt de machtsstrijd. Door kalm te blijven, laat je je kind zien dat je niet door zijn gedrag uit balans wordt gebracht. Leg op een rustige en duidelijke manier uit waarom slaap belangrijk is en waarom de regels zijn zoals ze zijn. Wanneer kinderen begrijpen waarom iets nodig is, zijn ze eerder geneigd om mee te werken.Kinderen zijn slim en kunnen bedtijd veranderen in een eindeloze onderhandeling over “nog één verhaal” of “nog vijf minuten.” Houd vast aan de grenzen die je hebt gesteld en vermijd om steeds opnieuw concessies te doen. Vermijd dus de valkuil van het onderhandelen!
Zorg ervoor dat de kamer van je kind een veilige en rustige plek is om te slapen. Gebruik verduisterende gordijnen om licht buiten te houden, een nachtlampje als dat geruststellend werkt, en zorg voor een comfortabele temperatuur, dus niet te warm en niet te koud. Oudere kinderen kun je betrekken bij het maken van een bedtijdroutine. Dit geeft hen een gevoel van controle en verantwoordelijkheid, wat kan helpen om weerstand te verminderen.
Vermijd schermtijd en actieve spelletjes vlak voor het slapen gaan. Kies in plaats daarvan voor rustige activiteiten die je kind helpen ontspannen.Wees voorbereid op tegenstand: Wees niet verbaasd als je kind in eerste instantie tegenstand biedt. Verandering kan moeilijk zijn, vooral als je kind gewend is geraakt aan een bepaald patroon. Blijf echter volhouden en wees consequent. Je zult merken dat, naarmate de tijd verstrijkt, het gedrag zal verbeteren.
Doorbreken van de machtsstrijd
Het doorbreken van een machtsstrijd rondom bedtijd gaat niet alleen over slaap; het gaat ook over het creëren van een opvoedingsstijl die gebaseerd is op respect, herhaling, veiligheid en vertrouwen. Door vast te houden aan grenzen en regels, leren kinderen niet alleen het belang van rust en routine, maar ook dat ouders er zijn om hen te begeleiden en te beschermen, zelfs als ze het niet altijd leuk vinden.